Ημέρα Τετάρτη 5 Μαΐου 1943.
Η μέρα αυτή είναι η πιο μαύρη μέρα των Βουργαρελιωτών. Ημέρα που δοκιμάσθηκε πιο σκληρά από τα Γερμανικά στούκας, με τα οποία οι Γερμανοί πίστεψαν ότι θα μας αφανίσουν μία και καλή, ως αντάρτες, ως επανάστασιν.
Όλη την ημέρα το Βουργαρέλι βομβαρδιζόνταν με συνεχή κύματα αεροπλάνων, τα οποία φόρτωναν τες βόμβες από το αεροδρόμιο των Ιωαννίνων και τες ξεφόρτωναν στο ωραίο χωριό του Βουργαρελίου, για να σβήσουν από τη γη μας το θρυλλικόν αυτό χωριό με τους ατσαλένιους πολεμιστάς του, γιατί βρέθηκαν αντιμέτωποι των νέων αυτών βαρβάρων οι οποίοι ξεπέρασαν στη κτηνωδία τας ορδές του Αττίλα.
Πολύ αργά το βράδυ της ημέρας αυτής βρέθηκα κοντά στη σπηλιά του Βάγγη στη Δρακότρυπα, για κάποια προστασία. Όλοι οι κάτοικοι του χωριού διανυκτερεύουν απόψε κοντά σ’αυτή τη σπηλιά. Άλλοι μέσα άλλοι απ’έξω.
Προσπαθώ να καθησυχάσω κάπως τους πιο απελπισμένους χωριανούς και τους χαροκαμμένους. Όλοι τους με παρακολουθούν με τα μάτια τους, βουβοί και σκεπτικοί. Δεν είναι εύκολο πράγμα η παρηγοριά, αυτή τη στιγμή. Έχασαν ανθρώπους τους, έχασαν σπίτια και τη σοδειά τους και δεν ξέρουν ακόμη τι τους περιμένει.
Τους νεκρούς τους θάψαμε το βραδάκι που σταμάτησε ο βομβαρδισμός, τους τραυματίας τους περιποιούμεθα όπως μπορούμε καλύτερα στο μοναστήρι, στο σπίτι του Βάγγη και σε μερικά άλλα αγροτόσπιτα, έξω από το χωριό. Ο κίνδυνος για όλους μας δεν πέρασε ακόμη. Πιθανόν και αύριο με τα χαράματα να έχωμε τα ίδια.
Μερικά σκυλιά ουρλιάζουν πένθιμα, κακά προμηνύματα για τους κατοίκους. Έτσι τα εξηγούν αι γυναικούλες που αγκαλιάζουν σφιχτά τα παιδιά τους μέσα στη σπηλιά και προσπαθούν να τα αποκοιμήσουν. Για βραδυνό φαγητό κανείς των δεν νοιάζεται, καίτοι είναι όλοι τους νηστικοί από χθές. Δηλαδή 24 ώρες τώρα.
Κάπου μου στρώσανε και μένα μία κάπα, κοντά στη σπηλιά για να ξαπλώσω και να κοιμηθώ. Ο ύπνος όμως δεν είναι εύκολος προ πάντων για μένα. Εγώ είμαι ο Αρχηγός, εγώ είμαι αυτός που τους ξεσήκωσα σε επανάστασι κατά του ισχυρού κατακτητού, εγώ είμαι ο αίτιος αυτής της καταστροφής. Είναι πολύ ξαφνική αυτή αυτή η καταστροφή και δεν ξέρω αυτή η σιωπή όλων των κατοίκων τι συναισθήματα αντιπροσωπεύει. Δεν άκουσα από κανέναν διαμαρτυρία καμμία, αλλά όλοι είναι σκεπτικοί και αμίλητοι. Και τώρα ας σημειώσω τα χαρακτηριστικότερα γεγονότα της ημέρας.
Κατοικώ στο σπίτι του Χρήστου Λαναρά στο πάνω πάτωμα από πενταμήνου. Ώρα 05:30 με ξύπνησε ο βόμβος δύο αεροπλάνων που τα βλέπω από το παράθυρο. Είναι αναγνωριστικά Γερμανικά και κάνουν βόλτες από πάνω μας. Αντιλαμβάνομαι ότι κάτι κακό θα συμβή για να βρίσκονται αυτή την ώρα από πάνω μας τόσο επίμονα.
Είμαι ακόμη μισόγυμνος, παρακολουθών. Προσπάθησα να ειδοποιήσω να κτυπήσουν την καμπάνα για να εγκαταλείψουν οι κάτοικοι το χωριό, όλοι σχεδόν κοιμούνται ακόμα. Δεν προφθάνω όμως διότι ένα σμήνος βομβαρδιστικών από κατεύθυνσιν Βορράς –Νότος ξεπροβάλλει από την κορυφή των Τζουμέρκων και ξεφορτώνουν τες βόμβες τους. Παρακολουθώ την τροχιά των βομβών, τες άφησαν τα αεροπλάνα μόλις ξεπρόβαλαν στο βουνό, ευτυχώς πέφτουν χαμηλά στα τελευταία σπίτια του χωριού.
Όλοι οι κάτοικοι αλλόφρονες προσπαθούν να κρυφτούν όπως ο καθένας μπορεί. Η καμπάνα του χωριού κτυπάει δαιμονισμένα αλλά η προειδοποίησις είναι πλέον περιτή. Δεύτερο σμήνος ακολουθεί το πρώτο και ρίχνει βόμβες, τρίτο σμήνος και τέταρτο. Οι βόμβες πέφτουν τώρα μέσα στο χωριό. Στο κέντρον του χωριού, στη πλατεία, στες απάνω βρύσες όπου σκοτώνουν έναν Βουργαρελιώτη κρυμμένον στο υπόγειο αυλάκι του νερού. Στη πλατεία έχουμε άλλον νεκρό, το σπίτι του Λοχαγού μου Κ. Παπαδόπουλου σκοτώνεται η 19χρονη κόρη του, το σπίτι του Γ. Παπαδημητρίου γκρεμίζεται από βόμβα που έπεσε επάνω του, ευτυχώς δεν ήταν κανείς μέσα, είχαν προλάβει όλοι τους και απομακρύνθηκαν προς την παρακείμενη ρεματιά, η αδελφή του Στρατηγού Ζέρβα Κούλα Λαλάκου τραυματίζεται.
Σε μία μικρή ανάπαυλα της επιδρομής πηγαίνω στην πλατεία να μάθω, να δώσω εντολάς, να ενθαρρύνω, να προσφέρω τη βοήθεια μου. Εκεί συναντώ δύο αντάρτες μου οι οποίοι διακομίζουν έναν τραυματίαν, ειδοποιώ πως όλοι πρέπει να καταφεύγουν προς τες απέναντι πλαγιές που είναι πυκνά δασωμένες από έλατα και να προστατεύονται από τες μεγάλες πέτρες των δύο εκατέρωθεν ρεματιών.
Τα αεροπλάνα συνεχίζουν το μακάβριο έργο τους. Τώρα χρησιμοποιούν και τα πολυβόλα τους, όταν έχουν ρίξει τες βόμβες των. Δύο πολυβόλα δικά μου διακρύνω ότι βάλλουν εναντίον των αεροπλάνων. Πετούν όμως πολύ ψηλά, όχι γιατί φοβήθηκαν την αντιαεροπορική μου άμυνα η οποία στην ουσία δεν υπάρχει, αλλά διότι το χωριό είναι κτισμένο στα όρια των Τζουμέρκων τα οποία έχουν υψόμετρο 2000 μέτρα και άνω και το χωριό μόνον 700 μέτρα.
Αυτό το γεγονός αναγκάζει τα αεροπλάνα να πετούν ψηλά, 2500-3000 μέτρα και να βλέπουν το χωριό –στόχος αιφνιδιαστικά μετά την κορυφή του βουνού, ώστε και η ευστοχία τους να είναι περιορισμένη. Κατακαϋμένα Τζουμέρκα που με τον όγκο σας προστατεύετε τους κατοίκους σας.
Τα Τζουμέρκα επίσης λόγω του ύψους τους αναγκάζουν τα εχθρικά αεροπλάνα να πετούν από Βορρά προς Νότο και όχι αντιθέτως, διότι φοβούνται μήπως κατερχόμενα ενσφηνωθούν στο βουνό. Άλλο πλεονέκτημα του Βουργαρελίου για την προστασία από αεροπορικούς βομβαρδισμούς, είναι αι δύο εκατέρωθεν ρεματιές με ογκώδεις βράχους και δασωμένες εκατέρωθεν πλαγιές προς Ομαλή και Προφήτη Ηλία καθώς και προς τα Τζουμέρκα που ανυψούνται απότομα αμέσως βορείως του μοναστηρίου.
Ώρα 14:45, απομακρύνονται τα τελευταία Γερμανικά αεροπλάνα. Κουράστηκαν πλέον οι Γερμανοί αεροπόροι να ρίχνουν. 10 ώρες ξεφορτώνουν φωτιά και σίδερο στο μικρό αυτό χωριό. Ολόκληρες αποθήκες βομβών εξεκενώθησαν από τα αεροδρόμια Ιωαννίνων, η λύσσα τους σταμάτησε πλέον τουλάχιστον για σήμερα.
Οι τολμηρότεροι κάτοικοι εμφανίζονται στο χωριό, στα σπίτια τους, στα ζωντανά τους για να διαπιστώσουν το βαθμό της καταστροφής. Προσπαθώ ακόμη να τους αποτρέψω αλλά η προσπάθεια μου αυτή δεν είναι τόσο εύκολη. Στους δρόμους βρίσκονται οι νεκροί των, τραυματίαι που κρύφτηκαν μόνοι τους και έχουν ανάγκην βοήθειας, σπίτια που γκρεμίζονται και καίγονται.
Έπεσαν μεγάλες βόμβες των 250-500 και 800 κιλών. Πολλές φαίνονται σκορπισμένες χωρίς να έχουν σκάση, ο κίνδυνος είναι άμεσος. Διέταξα μετά την ταφήν των νεκρών, την πλήρη εγκατάληψιν του χωριού και την ασφάλειαν των κατοίκων υπό περιπόλων.
Το βραδάκι διεπιστώθησαν αι προξενηθείσαι απώλειαι σε νεκρούς, τραυματίες, και καταστροφάς, ούτω:
Εφονεύθησαν :
1. Βασιλική σύζυγος Δημ. Σούσου εκ Βουργαρελίου.
2. Μαρία θυγάτηρ Δημ. Σούσου ″ ″
3. Γεώργιος υιός Δημ. Σούσου ″ ″
4. Ευαγγελή Νικολ. Σούσου ″ ″
5. Γεώργιος Καρανάσιος γραμ. Ειρηνοδικείου εκ Θασσαλίας.
6. Μαρία σύζυγος Γ. Καρανάσιου.
7. Βούλα θυγάτηρ Γ. Καρανάσιου.
8. Μαγδαληνή χήρα Θωμά Σόφη εκ Βουργαρελίου.
9. Λέλα θυγάτηρ Λοχαγού Κ. Παπαδόπουλου εκ Βουργαρελίου.
10. Γεώργιος Τσιμπλικούκος μόνιμος αντάρτης εκ Βουργαρελίου.
11. Γεώργιος Χουλιάρας μόνιμος αντάρτης από Λεπιανά.
12. Γεώργιος Μπετχαβάς από Ανω Καλεντίνη.
13. Παπαχρήστος Θεοχάρης Ιερέας εκ Ράμιας.
14. ………….άγνωστο επώνυμο.
Τραυματισθέντες περί τους 30.
Καταστροφαί 60-65% των οικιών του χωριού.
Υπέβαλλα μία σύντομη αναφορά στον Αρχηγό (δηλαδή στον Ναπολέων Ζέρβα αρχηγό του ΕΔΕΣ).
Το παρόν κείμενο είναι απο το ημερολόγιο του Επίλαρχου Γεώργιου Αγόρου Διοικητή του 3/40 Συντάγματος Ευζώνων ΕΟΕΑ - ΕΔΕΣ. Ιδιαίτερες ευχαριστίες στην οικογένεια του για την παραχώρηση του κειμένου και ιδιαίτερα στον υιό του Ιωάννη Αγόρο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου