Ιστορικά δυσάρεστα γεγονότα από τους πειρατές κουρσάρους που λεηλατούσαν τα χωριά όλης της περιοχής της Άρτας

Γράφει ο Βασίλης Νικ. Ψωράκης *

Τον καιρό της Τουρκοκρατίας στην Ελλάδα τα χρόνια ήταν πολύ άσχημα και δυσάρεστα για τους Έλληνες σε όλα τα μέρη της πατρίδας μας, όμως δυστυχώς ήταν περισσότερο άσχημα και δυσάρεστα στο νομό της Άρτας, γιατί όλη η περιοχή της Άρτας υπέφερε τρομερά όχι μόνο από τους κατακτητές Τούρκους, αλλά και από τους πειρατές Κουρσάρους, οι οποίοι αρκετές φορές στα χρόνια της τουρκικής κατοχής στίφη οπλισμένων πειρατών έκαναν τακτικά επιδρομές στην περιοχή της Άρτας και είναι αποδεδειγμένο ότι πήγαιναν επιθετικά στα τζουμερκοχώρια, στα Ραδοβυζινοχώρια και στα άλλα χωριά της Αρτινής περιοχής και δεν αρκούνταν στο άρπαγμα διαφόρων πραγμάτων όχι μόνο από τα σπίτια των κατοίκων, αλλά και από τις εκκλησίες και έπαιρναν από όλα τα σπίτια και από όλες τις εκκλησίες ό,τι καλό και πολύτιμο έβρισκαν, αλλά δυστυχώς έδερναν, αιχμαλώτιζαν και σκότωναν κιόλας Χριστιανούς Έλληνες κατοίκους αυτών των περιοχών της Άρτας και η βάρβαρη και κακή συμπεριφορά τους ήταν καταστρεπτικότατη.

Δυστυχώς όλοι οι χωρικοί δεν μπορούσαν να τους αντιμετωπίσουν, αλλά και οι τούρκοι που ήταν κάτοχοι των Ελλήνων και σε αυτή την περιοχή, δεν αντιμετώπιζαν τους πειρατές κουρσάρους, ενδεχομένως δεν μπορούσαν ή δεν ήθελαν να βοηθήσουν τους Έλληνες κατοίκους, γι’ αυτό η έλλειψη αντιστάσεως από τον Ελληνικό χωρικό λαό της περιοχής αυτής, αλλά και από τους Τούρκους αυτής της περιοχής, οι πειρατές λεηλατούσαν κάνοντας τακτικά καταστρεπτικές επιδρομές στα χωριά των Τζουμέρκων, του Ραδοβυζίου και σε όλη την περιοχή της Άρτας, λεηλατώντας, για να παίρνουν πράγματα εξαίρετα και η κακία τους ήταν πολύ τρομερή.
Επειδή οι Έλληνες χριστιανοί κάτοικοι της περιοχής του νομού Άρτης υπέφεραν πάρα πολύ από τη βαρβαρότητα και την κακία των πειρατών επιδρομέων αποφάσισαν να ζητήσουν βοήθεια και προστασία από τους Ενετούς, που τότε οι Ενετοί ήταν σχεδόν κάτοχοι των Επτανήσων και βρίσκονταν Ενετοί ακόμη και στην Πρέβεζα.
Συγκεκριμένα απογοητευμένοι οι Έλληνες κάτοικοι της Άρτας και όλων των χωριών ορεινών και πεδινών της περιοχής Άρτας που είχαν προβλήματα και μεγάλες στενοχώριες από τη βαρβαροσύνη των πειρατών κουρσάρων παρακάλεσαν και είπαν στους πρόκριτους Έλληνες όλων των περιοχών της Άρτας να έλθουν οπωσδήποτε σε συνάντηση με τους Ενετούς και να τους ζητήσουν συνεργασία και βοήθεια.
Στη συνάντησή τους οι Έλληνες πρόκριτοι με τους Ενετούς ζήτησαν να ξεκινήσουν οι Ενετοί εναντίον των πειρατών, να τους μάχονται και να μην αφήνουν τους πειρατές κουρσάρους να επιτίθενται και να λεηλατούν τους Έλληνες στην Άρτα και σε όλα τα χωριά.
Οι Ενετοί δέχθηκαν αυτή τη συνεργασία και την εχθροσύνη τους στους πειρατές και μάλιστα ζήτησαν από τους πρόκριτους που μίλησαν μαζί τους, τι κέρδος θα έχουν οι Ενετοί γι’ αυτή την εξαίρετη βοήθειά τους. Όλοι οι Έλληνες αυτής της περιοχής αποφάσισαν γι’ αυτή τη σωστή και καλή συμπεριφορά των Ενετών οι κάτοικοι όλης της περιοχής της Άρτας κάθε χρόνο να δίνουν χρήματα στους Ενετούς.
Την εποχή εκείνη τα χρήματα ήταν και ρεάλια, θα συγκεντρώνονταν από όλα τα χωριά και όσα θα έδιναν στους Ενετούς κάθε χρόνο θα πρέπει να ήταν όπως συμφώνησαν περίπου 1.500 ρεάλια. Η συμφωνία αυτή με τους Ενετούς έγινε στο τέλος του έτους 1695 ή στις αρχές του 1696 και όλα πήγαιναν πάρα πολύ καλά και τα αποτελέσματα ήταν ευχάριστα για τους κατοίκους.
Τα χωριά αυτά που πλήρωναν ήταν με το όνομα που είχαν τότε τα εξής:
1) Από τα Τζουμέρκα και τα Ραδοβύζια τα χωριά ήταν: Βελετζικό, Βρατσίστα, Σκουληκαριά, Επανοπέτρα, Χώσιανα, Μεγάρχη, Σελλάδες, Μπότση, Γριτσίστα, Κουκουλίστα, Πράμαντα, Ραφταναίοι, Ροβίστα, Πιστιανά, Μαρκινιάδες, Λουψίστα, Κουσουβίστα, Βουργαρέλι, Γρίμποβο, Θεοδώριανα, Συρράκο, Γουριανά, Νισίστα, Ρουμανό, Σχωρέτσιανα, Μελισσουργοί, Κακοραψίστα, Μπρενίστα, Λεπιανά, Μελιανά, Βρεστενίτσα, Τσιρκίστα, Μίγερη, Χώσεψη, Σεκλίτσα, Σουμερού, Κλίτσοβο, Μεσούντα, Λιβίτσικο και άλλα χωριά.
2) Από τα πεδινά χωριά και κοντά στην Άρτα ήταν τα χωριά: Κομμένο, Σκάλωμα, Βρύση, Αλίμβεη, Συκιές, Λίσβεη, Κόπραινα, Κομπότι, Γιαννίτσαροι, Μίτικα, Μαρατικού, Ανέζα, Κεραμάτες, Παναγιά στα περιβόλια, Κιρκιζάτες, Χαλκιάδες, Ρόκκα, Αγιά, Ζάβακα, ρουμπά, Τσουπί, Αγία Παρασκευή, Γαβριά, Πέτρα, Καλόβατος, Γλυκόριζο, Παχυκάλαμο, Νεοχώρι και άλλα χωριά.
Υπόψην την εποχή εκείνη πολλά χωριά και τοποθεσίες είχαν άλλες ονομασίες διαφορετικές από τις ονομασίες που έχουν τώρα τα χωριά και οι τοποθεσίες όλης της περιοχής της Άρτας. 
Τις τότε ονομασίες των χωριών και τοποθεσιών που γράφω τις βρήκα στο βιβλίο «Ιστορικά και Λαογραφικά της Άρτας» του συγγραφέα Λάμπρου Χ. Κασελούρη που εκδόθηκε στην Αθήνα το 1980.
Επίσης τα άλλα ιστορικά στοιχεία σχετικά με τους πειρατές, τα έμαθα από διάφορα έντυπα, συγκεκριμένα από την «Ηπειρωτική Εστία» του Δημοσθένη Γ. Κόκκινου που εκδίδονταν στα Γιάννενα και από το έντυπο «Σκουφάς Άρτας», που εκδίδονταν στην Άρτα, όπου έγραψε γι’ αυτή την υπόθεση την άσχημη και δυσάρεστη των πειρατών κατά των προγόνων μας ο καθηγητής Κ. Μέρτσιος.

* Ο Βασίλης Νικ. Ψωράκης είναι ιστορικός συγγραφέας

Πηγή