30 Οκτωβρίου 1943 : Το Βουργαρέλι καίγεται απο τους Γερμανούς

 

                       Η φωτογραφία είναι μετά τον Βομβαρδισμό του χωριού

Από 18 Οκτωβρίου μέχρι τις 31 Οκτωβρίου του 1943 Γερμανικά τμήματα από την  Άρτα και Γιάννενα ανεβαίνουν στα Τζουμέρκα.  

Στις 26 Οκτωβρίου  φτάνουν μέχρι το Βουργαρέλι όπου συγκρουώνται σφοδρά μέχρι τις απογευματινές ώρες με δυνάμεις του ΕΔΕΣ υπό τις διαταγές του Ίλαρχου Αγόρου. Στο μέτωπο Λειψών (Αθαμανίου) και Τετρακόμου παρά την σφοδρότητα των επιθέσεων τα τμήματα του Αν/χη Παπαθανασίου και Κωνσταντώπουλου κατόρθωσαν να διατηρήσουν τις θέσεις τους.

Οι Γερμανοί καθόλη την ημέρα της 27 Οκτωβρίου, συνέχισαν την πίεση τους  στην αμυντική γραμμή Βουργαρελι - Τετράκωμο και επιδοθηκαν με μανία στην πυρπόληση των διαφόρων οικισμών που είχαν μείνει ανέπαφοι μέχρι τότε. Πυκνοί καπνοί σε όλο τον ορίζοντα προς τα νότια από τον Αραχθο μέχρι τον Αχελώο ποταμό, έδειχναν την έκταση της δράσης  των Γερμανών σε όλα τα Τζουμέρκα.

 Στις 28 Οκτωβρίου από τον τομέα Βουργαρελίου ανέφεραν ότι παρατηρήθηκε εις Τυμπά και Χώσεψι υποχώρηση των Γερμανών προς κάτω Καλεντίνη και πως στην υποχώρηση τους έκαιγαν και κατέστρεφαν κάθε τι που είχε διασωθει κατα τον ερχομό τους.

Η αιφνιδιαστική επίθεση των Γερμανών στο Βουργαρέλι :

Οι Γερμανικές δυνάμεις κινήθηκαν αφανώς την νύχτα 29/30 Οκτωβρίου από την Άρτα προς τα βόρεια και τις πρωινές ώρες ειχαν λάβει επιθετική διάταξη μπρός στις θέσεις των ανταρτών του ΕΔΕΣ, που είχαν εντοπιστεί από τις φωτιές που είχαν ανάψει για να ζεσταθούν. 

 Λόγω των καταστροφών των Γερμανών, ολόκληρη η περιοχή των Τζουμέρκων από το Βουργαρέλι μέχρι την πεδινή περιοχή της Αρτας ηταν έρημη κατοίκων που είχαν καταφύγει στα δάση για να γλιτώσουν. Μια ομάδα αναγνώρισης των ανταρτών του ΕΔΕΣ έπεσε σε ενέδρα στους Κάτω Λειψούς με 6 νεκρούς και τους υπόλοιπους να διαφευγουν μέσα στην πυκνη βλάστηση. Κανείς τους δεν ειδοποίησε για την εμφάνιση των Γερμανών.

Στο ημερολόγιο του ο Ζέρβας περιγραφεί τα γεγονότα που ακολούθησαν :

" Το Σάββατο 30 Οκτωβρίου την 08:15 ανεχώρησα από τα Θεοδώριανα. Την 10:15 κατερχόμενος προς  Βουργαρέλι συναντήσαμε ενα νέον, ο οποίος έλεγε έρχονται οι Γερμανοί. Δεν τον πιστέψαμε και είπαν τον πιάσουν. Ενώ προχωρούσα εις την πλατεία (στο Βουργαρέλι) άρχισαν να καταφτάνουν σύνδεσμοι από όλες τις κατευθύνσεις φωνάζοντας έξαλλοι ότι ¨οι Γερμανοί έρχονται¨. Άρχισε να μας βάλλη καταιγιστικώς το πυροβολικόν και όλη η γραμμή άναψε από τα πολυβόλα. Πολλές σφαίρες και οβίδες έπεσαν κοντά μου. Ο αιφνιδιασμός ήταν πλήρης. Μέτρα δεν είχαν ληφθεί και το αποτέλεσμα ήτο φοβερό." 

Οι Γερμανοί στις 11:00 βρίσκονταν στις άκρες του χωριού και ευτυχώς τμήματα του 3/40 βρίσκονταν μέσα στο χωριό και πήραν θέσεις εναντίον των Γερμανών και τους αναχαίτησαν. Ετσι δόθηκε κάποιος χρόνος στους αλλόφρονες  κάτοικούς,  κάτω από το συνεχές κροτάλισμα των Γερμανικών αυτομάτων και τις εκρήξεις βλημάτων πυροβολικου και όλμων να φύγουν. Μια ατελείωτη φάλαγγα κατοίκων και  ανταρτών ξεκίνησαν για τον Σταυρό Θεοδωρίανων. Το θέαμα ηταν τραγικό.       

Η αντίσταση του 3/40 συντάγματος, αφού έδωσε χρόνο στους κατοίκους να διαφύγουν, κάμφθηκε και άρχισε να υποχωρεί προς Θεοδώριανα. 

Στις 13:00 οι κάτοικοι που είχαν φτασει με τους αντάρτες στον Σταυρό έβλεπαν ψηλές στήλες καπνού από την είσοδο των Γερμανών στο Βουργαρέλι και στην Λειψώ.    

Το κέιμενο είναι απο τα βιβλία :

Χαράλαμπου Φλόκα Ταξίαρχιου Ε.Α. 

"Εθνική Αντίσταση (1942-1945)  ο ΕΔΕΣ και οι Αντάρτες του" Αθήνα 1994 

Μιχάλης Μυριδάκης Υπασπιστής Ζέρβα.

"Οι αγώνες της Φυλής μας"