Δευτέρα 17 Νοεμβρίου 2014

Φράγμα Μεσοχώρας: Να μη γίνει γεφύρι της Άρτας



Του Γιάννη Παπαγιάννη

Ήταν το μακρινό 1984 όταν έστειλα γράμμα με πολύ πλούσιο φωτογραφικό υλικό, ένα κιβώτιο με φωτογραφίες, χάρτες και σκαριφήματα, από τον φωτογράφο Βασίλη Γκανιάτσα στον τότε Πρωθυπουργό Ανδρέα Παπανδρέου για τον πολύπαθο δρόμο Άρτα – Τρίκαλα.
Μετά από λίγες ημέρες χτύπησε το τηλέφωνο και έκπληκτος άκουσα στην άλλη άκρη του τηλεφώνου τον Γραμματέα του Ανδρέα, Μιχάλη Ζιάγκα, Τρικαλινό στην καταγωγή να μου λέει ότι ο δρόμος θα γίνει σίγουρα και σε σχέση με το ΦΡΑΓΜΑ ΤΗΣ ΜΕΣΟΧΩΡΑΣ πάνω στον ποταμό Αχελώο και ότι το θέμα το χειρίζεται ο διοικητής της ΔΕΗ Δημήτρης Παπαμαντέλλος.
Σε λίγες ημέρες επισκέφθηκα τον Δημήτρη Παπαμαντέλλο στο γραφείο του στην Χαλκοκονδύλη με τον οποίο είχα μικρή γνωριμία λόγω καταγωγής, γιατί ο Παπαμαντέλλος κατάγεται από τη Νεράϊδα Τρικάλων. Βρισκόμαστε στον τελικό σχεδιασμό του φράγματος της Μεσοχώρας και σε συνάρτηση με το φράγμα θα γίνει και ο δρόμος Άρτα – Τρίκαλα γιατί χρειαζόμαστε προσπέλαση και χωρίς αυτή δεν μπορούμε να δουλέψουμε ήταν οι κουβέντες του Δημήτρη Παπαμαντέλλου, ο οποίος έκανε και ακριβή σχεδιασμό του φράγματος. Και την επόμενη χρονιά, 1985, άρχισαν οι εργασίες κατασκευής του έργου αυτού, για το οποίο ξοδεύτηκαν πάνω από 500 εκατομμύρια ευρώ και βάλε από τον κρατικό κορβανά.

Το φράγμα της Μεσοχώρας είναι ένα από τα πέντε φράγματα της ΔΕΗ στον ποταμό Αχελώο. Μεσοχώρα – Συκιά – Κρεμαστά – Καστράκι – Στράτος. Τα δύο πρώτα στον άνω ρου του ποταμού και τα άλλα τρία τα οποία δουλεύουν από πολλά χρόνια στον κάτω ρου. Ο ποταμός Αχελώος ή Άσπρος ή Ασπροπόταμος ο οποίος στην αρχαιότητα λατρεύονταν ως Θεός, έχει μήκος 220 χιλ. και είναι ο δεύτερος σε μήκος ποταμός στην Ελλάδα μετά τον Αλιάκμονα, αλλά ο πλουσιότερος γηγενής ποταμός σε νερά.
Πηγάζει από το βουνό Λάκμος (περιστέρι) νοτιοδυτικά του Μετσόβου και εκβάλλει στο Ιόνιο πέλαγος. Κατά τη διαδρομή διέρχεται από τους νομούς Τρικάλων – Άρτας – Καρδίτσας – Ευρυτανίας και Αιτωλοακαρνανίας. Ο άνω ρους εμπλουτίζεται πέρα από τις κύριες πηγές και με τα νερά των παραποτάμων Γαρδικιώτη, Γκούρες Θεοδωριάνων και Κουμπουργιανίτη ενώ ο κάτω ρους από τους παραπόταμους Αγραφιώτη – Ταυρωπό- Τρικεριώτη και Ινάχο. Το 1962 ξεκίνησε η κατασκευή του φράγματος των Κρεμαστών και σχηματίσθηκε η μεγαλύτερη τεχνητή λίμνη της πατρίδας μας. Στη λίμνη αυτή πνίγηκαν 15 χωριά και οικισμοί όπως ο Άγιος Βασίλειος, τα Σίδερα κλπ.
Το 1968 έγινε το δεύτερο φράγμα του Καστρακίου και το 1989 το φράγμα Στράτου, όλα έργα της τότε μεγάλης και κραταιάς ΔΕΗ. Και πάμε τώρα στη Μεσοχώρα.
Το φράγμα της Μεσοχώρας βρίσκεται 6 χιλιόμετρα από τα σύνορα του νομού Άρτας με το νομό Τρικάλων στο χωριό Μεσοχώρα (Βιτσίστα) από το οποίο πήρε και το όνομά του. Η κατασκευή του ξεκίνησε το 1985 από την εταιρεία ΑΕΓΕΚ των επιχειρηματιών Τριανταφύλλου – Παπαγεωργίου με Εργοταξιάρχη – Διευθυντή τον Γιώργο Σκουλά, Υποδιευθυντή και μετέπειτα Διευθυντή τον Παναγιώτη Ρεμπή από το Θεσπρωτικό Πρέβεζας και Γενικό Εργοδηγό τον Γιάννη Αθανασίου (Γιάννη Αέρα) μακαρίτη σήμερα από τον Άγιο Γεώργιο Φιλιππιάδας και με επίβλεψη κλιμακίου μηχανικών της ΔΕΗ με επικεφαλής ένα φωτισμένο επιστήμονα τον Νίκο Θαλασινό μακαρίτη σήμερα, και παραλήφθηκε το έτος 1999 από την ΔΕΗ Πουρναρίου Άρτας με διευθυντή τον συμπατριώτη μας και εξαίρετο επιστήμονα Νικόλαο Μπόκο.
Κατασκευάσθηκε από αδρανή υλικά περιοχής και καλύπτει έκταση 50 στρέμματα. Βρίσκεται σε υψόμετρο 800 περίπου μέτρα ενώ η στέψη του έχει μήκος 350 μέτρα και πλάτος στην κορυφή (στέψη) 15 από την οποία διέρχεται και η εθνική οδός Άρτα – Τρίκαλα. Το φράγμα αυτό, έχει δύο πρωτοτυπίες που μπορεί να είναι και παγκόσμιες. Η πρώτη είναι ότι στην από μέσα πλευρά του εκεί που ακουμπάνε τα νερά είναι επενδυμένη με σκυρόδεμα πάχους ενός μέτρου κομμένο σε κομμάτια για σεισμικές δονήσεις στα οποία κομμάτια ενδιάμεσα είναι τοποθετημένο, καουτσούκ, για καλή στεγάνωση, και η δεύτερη είναι ότι το εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας (στροβιλιστήριο) έχει κατασκευασθεί 8 χιλιόμετρα μακριά από το εργοστάσιο στη Γλύστρα Τρικάλων, απέναντι από τα Κάψαλα Άρτας. Τα νερά από το φράγμα φτάνουν στο εργοστάσιο μέσα από σήραγγα μήκους 8 χιλιομέτρων. Γίνεται η εξαέρωση (κλουκούκισμα σε πηγάδι) και με κάθετη πτώση 200 μέτρων χτυπάνε τις τουρμπίνες. Τη σήραγγα αυτή κατασκεύασε η εταιρεία «ΜΗΧΑΝΙΚΗ» του Πρόδρομου Εμφιετζόγλου.
Το υδροηλεκτρικό έργο της Μεσοχώρας έχει ισχύ 161 MW με δύο μονάδες των 80 MW καθώς και μια μικρή η οποία θα δουλεύει για να μην στεγνώνει η κοίτη του ποταμού. Εξασφαλίζει μεγάλη παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας σε ετήσια βάση γιατί ο Αχελώος έχει και το καλοκαίρι πολλά νερά. Έχουν γίνει οι γραμμές μεταφοράς ενέργειας της ΔΕΗ από το εργοστάσιο και προς το ενεργειακό κέντρο στην Γραμμενίτσα Άρτας αλλά και προς τα Τρίκαλα και θα παρέχει πάντα σταθερότητα στο ενεργειακό σύστημα της χώρας γιατί τα υδροηλεκτρικά έχουν τη δυνατότητα να μπαίνουν σε λειτουργία σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα ενώ η ενέργεια που παράγουν τα υδροηλεκτρικά φράγματα είναι απολύτως καθαρή.
Η λίμνη αυτή που θα σχηματιστεί εκτός των άλλων, θα βοηθήσει και τουριστικά την ορεινή περιοχή. Ποιος ήξερε την ορεινή Καρδίτσα μέχρι να γίνει η λίμνη Πλαστήρα. Επίσης θα αναπτυχθούν και οι ιχθυοκαλλιέργειες γιατί στα νερά του Αχελώου ζει μια σπάνια πέστροφα από την οποία έζησαν οι ορεινοί πληθυσμοί τα πέτρινα εκείνα χρόνια. Η λίμνη που θα σχηματισθεί θα έχει μήκος 12 χιλιόμετρα, προς την πλευρά της γέφυρας Αλεξίου κοντά στο χωριό Γαρδίκι Τρικάλων και 6 χιλιόμετρα προς τα χωριά Νέα Πεύκη – Βαθύρεμα για όσους γνωρίζουν την περιοχή και θα είναι η τρίτη σε χωρητικότητα τεχνητή λίμνη της Ελλάδας μετά τα Κρεμαστά και το Πουρνάρι.
Τώρα αν κατασκευασθεί και ο δρόμος Αρματολικό – Γέφυρα Αλεξίου μήκους 12 χιλιομέτρων η πρόσβαση και η προσπέλαση από το χιονοδρομικό κέντρο Περτουλίου – Τρία ποτάμια – προς Μεσοχώρα – Τζουμέρκα γίνεται μια απλή υπόθεση και η ανάπτυξη του τουριστικού ρεύματος είναι σίγουρη και δεδομένη.
Γιατί δεν λειτούργησε μέχρι τώρα η Μεσοχώρα παρ’ ότι είναι έτοιμη από το 1999; Δεν λειτούργησε γιατί το έργο αυτό είναι συνδεδεμένο με τα έργα εκτροπής του Αχελώου προς τη Θεσσαλία τα οποία ακυρώθηκαν 5 φορές από το Συμβούλιο της Επικρατείας. Η εκτροπή του Αχελώου ξεκινά από το υπό κατασκευή φράγμα της Συκιάς κοντά στις Πηγές Άρτας με σήραγγα μήκους 17 χιλιομέτρων κάτω από το βουνό Τύμπανος στην ορεινή Αργιθέα Καρδίτσας και βγαίνει κοντά στα χωριά Οξιά – Πευκόφυτο και Βατσουνιά πάνω από το Μουζάκι. Θα έχετε ακούσει το όμορφο δημοτικό τραγούδι που τραγουδά ο Θεσσαλός τραγουδιστής Χ. Κωσταρέλος, «ανέβηκα στον Τύμπανο, ψηλά στην Αργιθέα». Η σήραγγα αυτή μήκους 17 χιλ. έχει ξετρυπήσει αλλά πρέπει να γίνουν τα έργα πολιτικού μηχανικού δηλαδή η επένδυση και η στεγάνωση γιατί στη σήραγγα βρήκαν και πολλά υπόγεια νερά. Επανέρχομαι στη Μεσοχώρα και γιατί πρέπει το έργο να αποδεσμευθεί από τα έργα εκτροπής με νομοθετική ρύθμιση και να λειτουργήσει ως αυτόνομο έργο και να πεισθούν και οι φίλοι μας οι Αιτωλοκαρνάνες που με το παραμικρό προσφεύγουν στο Συμβούλιο της Επικρατείας ότι είναι προτιμότερο και καλύτερο να στείλουμε νερό προς το Θεσσαλικό κάμπο που τόση ανάγκη το έχει παρά να χύνετε στο Ιόνιο πέλαγος ανεκμετάλλευτο.
Άλλωστε ο Αχελώος δεν είναι μόνο ποτάμι της Αιτωλοακαρνανίας αλλά τη μισή διαδρομή και παραπάνω την κάνει σε θεσσαλικό έδαφος αλλά και οι Θεσσαλοί αγρότες αδέρφια μας και Έλληνες είναι και αυτοί. Καλό θα ήταν επίσης και οι ανώτατοι δικαστές του Συμβουλίου Επικρατείας με ελικόπτερο να μπορούσαν να επισκεφτούν την περιοχή, να γνωρίσουν τα ανάγλυφό της της επί τόπου και να σχηματίσουν πλήρη εικόνα παρά να βγάζουν αποφάσεις από την οδό Πανεπιστημίου.
Από το 2000 και μετά, έστειλα επιστολές με φωτογραφίες και προς τους τέσσερις πρωθυπουργούς Κ. Σημίτη, Κ. Καραμανλή, Γ. Παπανδρέου, Α. Σαμαρά. Μου απαντούσαν οι σύμβουλοί τους ότι πήραν την επιστολή αλλά ουσία μηδέν και τίποτε άλλο. Το 2012 ως περιφερειακός σύμβουλος κουβέντιασα το θέμα με τον Περιφερειάρχη Ηπείρου Αλέκο Καχριμάνη και τον παρακάλεσα να πάρει πρωτοβουλίες. Ο Καχριμάνης επισκέφθηκε την περιοχή και έμεινε έκπληκτος, επικοινώνησε αμέσως με τον Περιφερειάρχη Θεσσαλίας Κώστα Αγοραστό και από κοινού έθεσαν το θέμα στον Πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά και προκλήθηκε μεγάλη σύσκεψη στο Μέγαρο Μαξίμου και σήμερα κάτι φαίνεται να κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση. Η ΔΕΗ πέρα από τη νομοθετική ρύθμιση απεμπλοκής από τα έργα εκτροπής είπε ότι σε δύο χρόνια θα είναι έτοιμη να κλείσει το φράγμα και να δουλέψει το έργο και ότι απαιτείτε για συμπληρωματικά έργα και ένα ποσό 50 εκατομμυρίων ευρώ το οποίο θα διαθέσει η ίδια. Μακάρι η γραφειοκρατία να μην εμποδίσει την ολοκλήρωση του έργου αυτού το οποίο είναι πολύ σημαντικό για το ενεργειακό σύστημα της πατρίδας μας.
Πρέπει επίσης να αναφέρω ότι ως Πρόεδρος της Κοινότητας Θεοδωριάνων με το ελικόπτερο του Προέδρου της «ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ» Πρόδρομου Εμφιετζόγλου και με πιλότο τον Γιώργο Καζάντζα πέταξα πολλές φορές στην περιοχή η οποία το μόνο που μπορώ να σας πω ότι είναι σπάνιας ομορφιάς και ότι ο επισκέπτης μένει έκπληκτος. Πρέπει επίσης να αναφερθώ στους εκατοντάδες εργάτες που δούλεψαν για να στηθεί το έργο αυτό καθώς και στους δύο νεκρούς εργάτες -γιατί στην Ελλάδα δυστυχώς έργα χωρίς νεκρούς δεν γίνονται φαίνεται ότι μας κυνηγάει η κατάρα της γυναίκας του Πρωτομάστορα- τον πατριώτη μας χειριστή Νίκο Μπουζάνη που σκοτώθηκε στη Μεσοχώρα και τον Πολωνό ηλεκτρολόγο που σκοτώθηκε στην Γλύστρα καθώς και τον φίλο μου μακαρίτη Νίκο Θαλασινό, ένα φοβερό επιστήμονα ο οποίος συνέβαλε και στην κατασκευή του δρόμου Άρτα – Τρίκαλα.
Τελειώνοντας κάνω και μια αναφορά αναγνώρισης στον τότε διοικητή της ΔΕΗ συμπατριώτη Δημήτρη Παπαμαντέλλο, στον διευθυντή της ΔΕΗ Πουρναρίου Νικόλαο Μπόκο για τη πολύ σωστή γνώση γύρω από τη ΔΕΗ και τα φράγματα και τον φωτογράφο και φίλο Βασίλη Γκανιάτσα, για το φωτογραφικό υλικό που μου έδωσε κατά καιρούς.
Παρακαλώ επίσης θερμά όσο θερμά γίνεται τον Περιφερειάρχη Θεσσαλίας Κώστα Αγοραστό και τον Αντιπεριφερειάρχη Τρικάλων Χρήστο Μιχαλάκη να εντάξουν σε κάποιο πρόγραμμα το δρόμο Αρματολικό – Γέφυρα Αλεξίου για να ανασάνει επιτέλους η ορεινή μας πατρίδα.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου